Ankara, Türkiye’nin tarih ve kültür bakımından oldukça zengin bir şehri. Binlerce yıllık geçmişiyle farklı dinlerin ve inançların ortak noktası olmuş. Günümüze ulaşan tarihe tanıklık etmiş bir mahalle ise neredeyse yok gibi. Ulus Anafartalar'da yer alan Yahudi Mahallesi ise bir istisna.
Emine Gül Türk / Serbest Gazeteci
Yahudi Mahallesi, sokak dokusu, geleneksel konutları, Sinagog, Cami ve Mescit gibi dini anıtsal yapılarıyla döneminin sosyal, kültürel ve fiziksel özelliklerini yansıtan önemli bir kültürel miras alanı. Günümüzde Yahudi nüfusunu tamamen kaybetmiş olan Yahudi Mahallesi, sosyal ve fiziksel birçok sorun içeriyor olmasına karşın, özgün fiziksel yapısını ve doku bütünlüğünü hala büyük ölçüde koruyor.
‘’Değişen doku, değişen yapılar’’
Mahallenin iç kısımlarında geleneksel yapılar dokunun büyük bir kısmını oluşturuyor. Ancak, bu bölgede de yapıların yıkılmasıyla boşalmış olan parseller ile kullanılmayan boş yapıların sayısı çok fazla. Geleneksel dokuyu oluşturan yapılar genellikle iki katlı, iç sofalı ve cubalı olarak tasarlandığı görülebiliyor. Mimari yapılar 19.yüzyılın sonu, 20. yüzyılın başlarına ait. Mimari yapılarda Osmanlı döneminin özelliklerini barındırdırması açısından da önem taşıyor. Mahallede eski Yahudi evlerinden bazıları varlığını korurken bazıları yıkılmş bir konumda. Bu evlerin içerisinde az da olsa oturanlar hala mevcut. Evler, sadece tarihe ışık tutmuyor aynı zamanda farklı kültürlerin bir arada hoşgörüyle yaşadığı bir geçmişin de izlerini taşıyor.
‘’İbadet mekanlarının çeşitliliğiyle çok kültürlü bir mahalle’’
Osmanlı döneminde çoğunlukla etrafındaki mescit ve camilere göre adlandırılan mahalle, Cumhuriyet sonrasında İstiklal Mahallesi ismini aldı. Yahudi nüfusunun fazla olması ve bir sinogogun da yer almasından dolayı hala Yahudi mahallesi olarak biliniyor. Mahalle içerisinde tarihi camiler ve sinagog da yer alıyor. Mahallede ibadet mekanlarının çeşitli olması da birçok kültürün birarada yaşadığının en önemli göstergelerinden. Zamanında ayinlerin, düğün törenlerinin yapıldığı sinagogu ise şu anda kapalı.
